Hoe een storm je organisatie wind in de zeilen kan geven
#nieuws en trends • 08/01/2021 • Katleen PutWat als een alles overstijgende ‘metastorm’ onze manier van wonen, werken en samenleven fundamenteel verandert? Die profetische vraag stelde Jo Caudron zich begin 2020 al. In De wereld is rond, verkozen tot managementboek van 2020, schetst hij een stappenplan voor bedrijven om tot een krachtig toekomstplan te komen. Zijn holistische aanpak is de afgelopen maanden alleen maar actueler geworden.
Hoe ontstaat een metastorm?
De wereld kampt met steeds meer uitdagingen en veranderingen. Denk maar aan COVID 19, de klimaatverandering, de digitale en technologische disruptie, een verouderende bevolking, de toenemende mobiliteitsproblemen … Terwijl volledige sectoren (moeten) transformeren, beweegt er ook van alles in de maatschappij. Onze gekende vormen van wonen, werken en ons verplaatsen botsen op hun grenzen. Met de auto naar het werk, naar de winkel en weer naar huis rijden maakt ons al lang niet meer gelukkig. Al die tendensen samen vormen een metastorm: een combinatie van uitzonderlijke stormen die elkaar maximaal versterken.
Welke gevolgen heeft de storm?
De grote onzekerheden die voor ons liggen, maken mensen bang. Ze vrezen dat ze hun job zullen verliezen, dat hun (klein)kinderen een moeilijker leven zullen hebben en dat ze veel verworvenheden zullen moeten opgeven, zoals hun pensioen en de vrijheid om te wonen hoe en waar ze willen.
Ook veel bedrijven zijn onzeker over hun toekomst. De Amerikaanse futuroloog omschreef het fenomeen al in 1970 als ‘future shock’: te veel veranderingen op korte tijd kunnen mensen traumatiseren. Als elke verandering bovendien gevolgen heeft voor andere domeinen, lijkt het kluwen helemaal onontwarbaar.
Hoe kunnen we de storm doorstaan?
“Het hele systeem is rot. Weg ermee!” eisen steeds meer boze mensen, van klimaatbetogers tot Trump-aanhangers. Maar een grove borstel haalt zelden het gewenste resultaat. Als systemen helemaal onderuit worden gehaald, zoals in Libië en Irak is gebeurd, is de toestand nadien meestal betreurenswaardig. Bovendien maken we allemaal zelf deel uit van ‘het systeem’, of we dat nu willen of niet. In plaats van anti-systeem te denken, heeft de wereld nood aan een ‘New Deal’: een nieuw pact tussen mensen, bedrijven, overheden en de planeet, stelt Jo Caudron.
Zo’n New Deal betekent niet dat we alles radicaal omgooien, maar dat we met gerichte stappen telkens deelaspecten veranderen. Daarbij zijn er geen revoluties of volksopstanden, maar geleidelijke veranderingen over verschillende domeinen heen, met nieuwe kansen voor mensen die op een bepaald moment aan de zijlijn komen te staan.
Wat betekent dit voor bedrijven?
De huidige metastorm lijkt bedrijven voor een onmogelijke opdracht te plaatsen. Het is immers niet meer voldoende om als retailer een plan te hebben voor de komst van Amazon, of als bank voor de komst van Apple Pay. Naast de digitale transformatie moeten bedrijven nu ook nadenken over de jobs van de toekomst, nieuwe vormen van wonen, een radicale omslag in onze mobiliteit ...
Het goede – nu ja – nieuws is dat veel bedrijven en organisaties nog lang niet zo ver zijn, schrijft Caudron. Ze hebben misschien al bekeken hoe ze hun bestaande business kunnen digitaliseren, maar de kans dat ze al een echt transformatieplan hebben, is klein. Dat betekent dat bedrijven nu twee vliegen in één klap kunnen slaan. Ze moeten niet meer op zoek gaan naar een visie en roadmap voor hun digitale toekomst, maar kunnen meteen een plan maken voor een bredere maatschappelijke transformatie, waarvan de digitale component een onderdeel is.
Ja maar, dat is makkelijker gezegd dan gedaan ...
In zijn boek probeert Jo Caudron een stappenplan te schetsen om tot zo’n toekomstbeeld te komen. In een notendop ziet dat er zo uit:
- Zet een stap achteruit en observeer de wereld. Welke disruptieve krachten uit de metastorm kunnen een impact hebben op de toekomst? In welke richting evolueren onze ideeën over wonen, werken, onderwijs, landbouw, mobiliteit?
- Bekijk welke krachten met elkaar verbonden zijn en welke gevolgen dat heeft. Als steeds meer mensen bijvoorbeeld gaan telewerken, heeft dat ook een impact op het mobiliteitsvraagstuk.
- Schets een geloofwaardig toekomstbeeld voor de maatschappij en bedenk hoe dat beeld zich vertaalt naar de eigen bedrijfsactiviteiten. Als de toekomst er zo uitziet, welke gevolgen heeft dat dan voor ons? Blijven onze producten en diensten relevant? Door zo te denken, vermijden bedrijven om zich vast te rijden in klassieke productinnovatie. Ze kijken niet langer naar de wereld zoals die is, maar zoals die zou kunnen worden. Door een optimistisch eigen toekomstverhaal te schrijven, creëren bedrijven een mobiliserend plan waarin alle stakeholders kunnen geloven.
‘De wereld is rond’, Jo Caudron, Pelckmans Pro
Vragen over uw eigen duurzame toekomstverhaal? Wij denken graag met u mee. Neem contact op met onze consultant Sophie Maeseele via sophie.maeseele@pantarein.be om uw project te bespreken.
Gerelateerde artikels
