Uitgelegd: de EU-taxonomie
#CSRD • 07/02/2023 • Lien MorisBedrijven die onder de Europese rapporteringsverplichting (NFRD of CSRD) vallen moeten bekendmaken hoeveel van hun omzet en uitgaven ‘duurzaam’ is. Wat duurzaam is en wat niet, wordt vastgelegd in de EU-taxonomie. Die Europese duurzaamheidsbijbel die in 2020 gelanceerd werd, treedt gefaseerd in werking.
Om de klimaatdoelstellingen van de Europese Green Deal te halen, wil de Europese Commissie de komende tien jaar minstens 1 biljoen euro aan duurzame investeringen in stelling brengen. Die financiering moet deels uit de eigen middelen komen en deels uit private hoek. Daarom ontwikkelde Europa een systeem om de duurzaamheid van bedrijven en investeringsproducten eenduidig zichtbaar te maken en met elkaar te vergelijken. De spil van dat systeem is de EU-taxonomie.
Als de EU duurzame investeringen wil aanmoedigen, moet eerst voor iedereen duidelijk zijn welke economische activiteiten duurzaam zijn en welke niet. Dat is de rol van de EU-taxonomie: consistente, objectieve criteria opstellen om te bepalen welke economische activiteiten als duurzaam gelden. Bovendien wordt met deze classificatie een gemeenschappelijke taal gecreëerd voor groene investeringen.
Duurzame activiteiten: welke criteria?
Om te worden opgenomen in de EU-taxonomie moet een economische activiteit voldoen aan vier vereisten:
- Een substantiële bijdrage leveren aan minimum één van de zes milieudoelstellingen
Voldoen aan de technische screeningcriteria voor deze milieudoelstellingen (voorlopig zijn die enkel opgemaakt voor de doelen ‘klimaatmitigatie’ en ‘klimaatadaptatie’)
Geen significante schade toebrengen aan andere milieudoelstellingen – het Do No Significant Harm-principe of DNSH
- In lijn zijn met minimale sociale waarborgen (mensenrechten) – de Minimum Social Safeguards of MSS, zoals de International Bill of Human Rights
3 types duurzame activiteiten
De taxonomie onderscheidt drie types duurzame activiteiten:
- Activiteiten die een inherent positief effect hebben, bv. door de uitstoot van broeikasgassen te verminderen of voorkomen.
- Activiteiten die onrechtstreeks bijdragen aan de klimaattransitie, zoals afval sorteren om recyclage mogelijk te maken.
- Transitieactiviteiten, waarvoor er geen technologisch of economisch haalbaar duurzaam alternatief is, maar die binnen hun sector het minst schadelijk zijn. In die – overigens controversiële – transitiecategorie zijn nu onder meer gascentrales, nucleaire energie en biomassa opgenomen, zij het onder strikte voorwaarden.
Stappenplan voor de EU-taxonomie
- Geschikte activiteiten definiëren ('eligibility')
In een eerste stap moeten ondernemingen aangeven of hun activiteiten ‘eligible’ (geschikt) zijn. Met andere woorden: komt de sector in aanmerking voor de EU-taxonomie? Momenteel is alleen nog maar een catalogus beschikbaar voor de milieudoelstellingen ‘klimaatmitigatie’ en ‘klimaatadaptatie’. De catalogus, die momenteel meer dan honderd activiteiten omvat in diverse sectoren, is opgebouwd aan de hand van NACE-codes.
Komt een economische activiteit niet voor in deze catalogus, dan komt ze niet in aanmerking en is ze dus niet ‘eligible’. Zo zijn koolmijnen, fracking en de tabaksindustrie voorbeelden van ‘non eligible’ activiteiten, die niet in de taxonomie zijn opgenomen en dus onder geen beding als duurzaam gecatalogeerd kunnen worden.
2. De ‘alignment’-check
Als een activiteit wel is opgenomen in de catalogus, dan moet je in de volgende stap aftoetsen of de activiteit ook in overeenstemming is (‘aligned’) met de EU-taxonomie en bijgevolg als duurzame activiteit bestempeld kan worden. ’Aligned’ betekent dat een activiteit achtereenvolgens voldoet aan de technische screeningscriteria, het DNSH-principe en de MSS-criteria.
3. Financiële KPI's berekenen
Bedrijven met activiteiten die aligned zijn, moeten volgende KPI’s berekenen:
- hoeveel procent van hun omzet afkomstig is van producten of diensten die verband houden met de duurzame activiteiten uit de taxonomie
- hoeveel procent van hun kapitaaluitgaven (CapEx) en hun exploitatie-uitgaven (OpEx) verband houden met activa of processen die verband houden met de duurzame activiteiten uit de taxonomie
4. Rapportering
Je rapporteert bovenstaande KPI’s in het duurzaamheidsverslag dat je als groot bedrijf verplicht bent uit te brengen in overeenstemming met de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Er is dus een rechtstreekse link tussen de CSRD, de rapporteringsrichtlijn, en de EU-taxonomie.
In een overzichtstabel geef je heel precies aan hoeveel procent van je omzet, CapEx en OpEx eligible/non eligible en aligned/non aligned is. Daarnaast documenteer je ook de inputs, outputs en het proces dat je volgde om de berekeningen te maken.
Al die informatie neem je op in het gedeelte van je rapport dat de milieu-aangelegenheden behandelt.
Timing
De EU-taxonomie wordt stapsgewijs ingevoerd:
- Bedrijven die momenteel al onder de NFRD vallen, moeten in verschillende stappen rapporteren:
- In het jaar 2022 (over het boekjaar 2021) moesten deze bedrijven reeds rapporteren over de elegibility voor de klimaatdoelen klimaatmitigatie en –adaptatie. Voor de andere milieudoelen wordt de timing nog bepaald.
- In 2023 (boekjaar 2022) moeten de niet-financiële bedrijven van deze groep ook rapporteren over hun EU-taxonomie alignment. Financiële bedrijven moeten dat doen vanaf 2024 (boekjaar 2023).
Bedrijven die onder de CSRD vallen moeten alle KPI’s rapporteren vanaf 2026 (boekjaar 2025).
- Beursgenoteerde kmo’s krijgen nog een jaar uitstel: zij moeten vanaf 2027 (boekjaar 2026) rapporteren.
Voorbeeld: anaerobe digestie
Stel: je onderneming is gelinkt aan de activiteit anaerobe digestie (via je omzet of via een investering). Om daar correct over te rapporteren, zoek je die activiteit op in het EU Taxonomy Compass:
- Zoek de activiteit via de zoekbalk.
- Klik op de activiteit.
- Je krijgt een overzicht van de technische criteria waaraan voldaan moet zijn om te kunnen bijdragen aan twee milieudoelstellingen (klimaatmitigatie en klimaatadaptatie), de DNSH-criteria en de MSS.
- Ook de eventuele schade die de activiteit kan toebrengen aan andere doelen, wordt beschreven.
Raak je de weg kwijt in de EU-taxonomie, de CSRD en andere nieuwe verplichtingen in het kader van de Europese Green Deal? Wij begeleiden je stap voor stap. Neem contact met ons op via mail@pantarein.be.
Gerelateerde artikels
