insights

Wat moet je weten over de nieuwe Europese rapporteringsstandaarden?

#CSRD • 30/05/2022 • Inès Aoun

De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) verplicht de 50.000 grootste bedrijven in Europa om vanaf boekjaar 2025 jaarlijks een duurzaamheidsrapport te publiceren. De richtlijn gaat samen met nieuwe Europese standaarden, die stipuleren aan welke voorwaarden de rapportage moet voldoen. Een eerste draft daarvan staat sinds begin mei online in het kader van een publieksraadpleging. We zetten de hoofdzaken op een rij.

Een uniforme Europese standaard voor duurzaamheidsverslaggeving: binnenkort wordt het realiteit. De European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG), door de Europese Commissie belast met de opdracht om zo’n standaard uit te werken, kwam onlangs naar buiten met een eerste ontwerp.

Het gaat om een set van standaarden die bepalen hoe organisaties moeten rapporteren over drie duurzaamheidstopics: milieu, sociale risico’s en bestuurlijk beleid – de zogenaamde ESG-criteria. Daarnaast bevat het ontwerp ook algemene of cross-cutting standards, overkoepelend voor de topics.

De ontwerpstandaarden zijn nog tot 8 augustus van dit jaar online te raadplegen. Er is een bevraging aan gekoppeld waarin bedrijven en andere organisaties – maar ook de Europese burger – hun mening kunnen geven over zowel de algemene inhoud en de implementatie van de standaarden, als over de openbaarheid van de gerapporteerde informatie. Met de input van de publieksbevraging zal de EFRAG zijn ontwerp finetunen voor het in november naar de Europese Commissie vertrekt.

Het kader

In 2024 zal de Europese Commissie een nieuwe richtlijn over duurzaamheidsrapportering lanceren: de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Die vervangt de bestaande rapporteringsrichtlijn, de NFRD (Non Financial Reporting Directive), waardoor het voor meer bedrijven verplicht wordt om een duurzaamheidsverslag te publiceren. Nu zijn dat er zo’n 11.700, onder de CSRD worden het er 50.000.

De nieuwe richtlijn staat helemaal in het teken van de Green Deal: de CSRD wil ervoor zorgen dat overheid, banken en investeerders relevante, betrouwbare en vergelijkbare informatie hebben over de duurzame prestaties van bedrijven. Zo zullen er automatisch meer investeringen naar duurzame activiteiten vloeien – een belangrijke voorwaarde om Europa klimaatneutraal te maken tegen 2050.

Door de uniforme standaard zullen alle grote bedrijven in de EU op dezelfde manier rapporteren. De Europese Commissie ziet transparantie als een belangrijke hefboom om de duurzame transitie werkelijk te realiseren en om greenwashing te bestrijden.

Waarover gaan de standaarden?

Als groot bedrijf ben je straks niet alleen verplicht om jaarlijks een duurzaamheidsverslag te publiceren, je rapport moet ook aan de standaarden beantwoorden. De standaarden bepalen met andere woorden welke informatie toekomstige duurzaamheidsverslagen moeten bevatten. In totaal zijn er 11 standaarden gepubliceerd, die overeenkomen met de verschillende onderwerpen waarover ondernemingen moeten rapporteren:

5 standaarden rond milieu: klimaatverandering, milieuverontreiniging, water en mariene grondstoffen, biodiversiteit en ecosystemen, en grondstoffengebruik en circulaire economie
4 standaarden rond sociale topics: personeel, medewerkers in de waardeketen, getroffen gemeenschappen, en consumenten en eindgebruikers
2 standaarden rond bestuurlijk beleid: risicobeheersing en interne controles, en zakelijk gedrag

Klimaatdoelen, CO₂-voetafdrukken en – strategieën staan vandaag in veel bedrijven al op de agenda. Maar ook een domein als biodiversiteit, waarvoor nog maar weinig bedrijven een beleid hebben, zal dus meer aandacht moeten krijgen. Bovenop de thematische zijn er nog twee algemene standaarden, die ingaan op de algemene principes van de rapportering, en topics als goed bestuur en de materialiteitsanalyse onder de loep nemen.

Cruciaal in de nieuwe werkwijze is dat een duurzaamheidsverslag niet langer louter een momentopname is van de huidige status, maar ook naar de toekomst kijkt. Bedrijven moeten in hun nieuwe rapporten niet alleen een meting opnemen van de verschillende domeinen, KPI’s en ondernomen acties. Ze worden ook verplicht om targets te stellen en de strategieën om die targets te bereiken uit de doeken te doen.

Risico’s en financiële impact

Met de nieuwe standaarden ontstaat er ook een belangrijke link tussen het duurzaamheidsverslag en de financiële verslaggeving van bedrijven. De CSRD introduceert namelijk het principe van de dubbele materialiteit: zowel de impact van de onderneming op mens en planeet als de financiële impact op het bedrijf als gevolg van de duurzaamheidsrisico’s en -kansen moet in kaart worden gebracht. Zo moeten ondernemingen een inschatting geven van de potentiële financiële effecten van klimaatrisico’s op hun business. Het gaat zowel om fysieke risico’s, denk maar aan extreme weerscondities (droogte, bosbranden, overstromingen) of veranderende seizoenen (bv. in de toeristische sector) als om transitierisico’s, zoals de impact van strengere wetgeving of nieuwe belastingen (bv. de CO₂-taks), de ontwikkeling van nieuwe technologieën, consumententrends enzovoort.

Om investeerders toe te laten om te oordelen of een bedrijf toekomstproof is, moeten ondernemingen ook de financiële opportuniteiten van de groene transitie identificeren, denk maar aan verminderde kosten door energiebesparingen. Ook de marktomvang van koolstofarme producten en diensten moeten ze in kaart brengen en tegenover de omzet plaatsen die vandaag al beantwoordt aan de EU Taxonomy, het nieuwe Europese classificatiesysteem voor duurzame activiteiten.

De hele keten

De CSRD verplicht ondernemingen ook om over de muren van hun eigen bedrijfsvoering te kijken. Ook impacts vanaf de toeleveringsketen en tot bij de consument moeten worden opgevolgd en gerapporteerd. Het gaat onder meer over de scope 3-emissies, die de CO₂-uitstoot in de gehele levenscyclus van producten omvatten, maar ook over schendingen van mensenrechten bij onderaannemers of gezondheidseffecten van producten op eindgebruikers en consumenten.

Slecht bestuur, corruptie en omkoping wil Europa bannen uit het bedrijfsleven. Daarom moeten ondernemingen aantonen over welke systemen ze beschikken om die praktijken te voorkomen, te detecteren, te onderzoeken en aan te pakken.

De timing

De CSRD zelf legt momenteel nog een weg af doorheen het Europees Parlement en de Europese Raad. Eens de richtlijn is goedgekeurd, dan wordt die omgezet naar nationale wetgeving.

Wanneer het eerste rapport er vervolgens moet liggen hangt af van het type organisatie. Voor entiteiten van openbaar belang is dat 2025 (rapporteringsjaar 2024), voor grote bedrijven 2026 (rapporteringsjaar 2025) en voor beursgenoteerde kmo’s 2027 (rapporteringsjaar 2026).

De CSRD en de nieuwe rapporteringsstandaarden zullen een grote impact hebben op je onderneming. Vooraleer je een rapport kunt uitbrengen, zijn er nog heel wat stappen te zetten. Zo dient je bedrijf te beschikken over een duurzame strategie en roadmap, die uitstippelt hoe en tegen wanneer je op de diverse ESG-domeinen vooruitgang gaat boeken. Ook voor het vastleggen van de KPI’s en de dataverzameling valt het aan te raden om enkele jaren op voorhand te beginnen proefdraaien. In dit blogartikel reiken we jou een volledig stappenplan aan!

Wij kunnen je helpen met de nieuwe rapporteringsverplichtingen. Wil je weten hoe? Contacteer ons via mail@pantarein.be.

Hoort mijn onderneming bij de 50.000 grootste?

De EU-verplichting om een duurzaamheidsrapport te publiceren zal gelden voor alle:

ondernemingen ingeschreven op een gereguleerde markt in de EU, uitgezonderd micro-ondernemingen
grote Europese bedrijven of dochterondernemingen van een niet-Europees bedrijf. Om ‘groot’ te zijn, moet je twee van de volgende zaken hebben: