De EU-omnibus: naar een gestroomlijnde duurzaamheidswetgeving

Met de EU Omnibus Regulation wil de Europese Commissie drie centrale pijlers van de Europese duurzaamheidswetgeving vereenvoudigen: de CSRD, de CSDDD en de EU-taxonomie. Een eerste voorstel van de EU-omnibus wordt verwacht in maart.

February 18, 2025
CSRD algemeen

De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, communiceerde in november 2024 al dat de EU werk zou maken van één omnibusregelgeving om de regeldruk voor bedrijven te verminderen en te voorkomen dat de economische concurrentiepositie van Europa verzwakt. Op 29 januari bevestigde de Commissie dat voornemen bij de publicatie van het EU-concurrentiekompas.

Over welke wetgeving gaat het?

De omnibus zal impact hebben op drie centrale duurzaamheidswetten binnen de Europese Green Deal:

  • de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), die alle grote bedrijven gevestigd in Europa verplicht om vanaf boekjaar 2025 jaarlijks een duurzaamheidsrapport te publiceren;
  • de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD), die de allergrootste Europese bedrijven verplicht om hun impact op mensenrechten en milieu in hun hele waardeketen te onderzoeken, om zo negatieve effecten te voorkomen en te elimineren;
  • de EU Taxonomy, het Europese classificatiesysteem voor duurzame activiteiten.

Wat zal de EU-omnibus concreet veranderen?

Zeker is: Europa wil de administratieve last voor bedrijven verminderen. Maar wat dat concreet betekent, is nog onduidelijk. De ontwikkeling van de EU-omnibus is een politiek proces waarvan de uitkomst moeilijk te voorspellen is.

Enkele mogelijke veranderingen zijn:

  • Minder rapportagevereisten: het aantal datapunten wordt mogelijk verminderd, zodat rapportages beter aansluiten bij de behoeften van investeerders.
  • Soepelere nalevingstijdlijn: bedrijven, en zeker kmo’s, krijgen mogelijk meer tijd om zich aan de nieuwe wetgeving aan te passen.
  • Proportionele verplichtingen: in dit scenario worden rapportageverplichtingen afgestemd op de omvang van een bedrijf. Kleinere bedrijven binnen grotere toeleveringsketens zouden bijvoorbeeld eenvoudigere verplichtingen krijgen.

Er zou ook een nieuwe definitie komen voor kleine midcapbedrijven. Die zijn groter dan kmo's maar kleiner dan grote bedrijven, met 250 tot 1500 werknemers en een omzet van minder dan 1,5 miljard euro. Vooral voor deze groep bedrijven zou Europa de rapportageverplichtingen willen vereenvoudigen.

Waarom mogen bedrijven hun voorbereidingen niet staken?

De vereenvoudiging van de verplichte duurzaamheidsrapportering is een goede zaak, maar de laattijdige aankondiging ervan brengt risico’s met zich mee. Hieronder overlopen we 8 goede redenen om je als bedrijf te blijven voorbereiden op de duurzaamheidseisen van de EU.

  1. Klimaatneutraliteit blijft het doel. Europa houdt duidelijk vast aan zijn klimaatambities: klimaatneutraliteit tegen 2050 blijft de norm. Een klimaatplan, duurzaamheidsstrategie en ESG-rapport zijn in het Europa van morgen onmisbaar als license to operate.
  2. Je beschermt je bedrijf tegen financiële klimaatrisico’s. Duurzaamheidsinformatie verzamelen en analyseren helpt om de afhankelijkheden en risico’s, maar ook de opportuniteiten op het vlak van ESG in je bedrijfsstrategie te integreren – zoals bijvoorbeeld de gevolgen van extreem weer – en zo je onderneming veerkrachtiger te maken.
  3. Je voorkomt non-compliance. Welke vorm zal de omnibus uiteindelijk hebben, en wanneer treedt hij in werking? Het blijft onzeker. De eerste versie werd aangekondigd voor 26 februari, maar is al uitgesteld tot maart. Intussen blijft de CSRD-richtlijn, waarvan de voorbereiding ook jaren in beslag nam, onverminderd van kracht. Eind vorig jaar werd de CSRD omgezet in Belgische wetgeving.
  4. Je voorkomt klantenverlies en reputatieschade. De CSRD-deadlines voor de grootste bedrijven blijven overeind: alle bedrijven binnen hun waardeketen zullen de impact van de omnibus voelen, zelfs als ze niet binnen het toepassingsgebied vallen. Non-compliance kan leiden tot uitsluiting van markten, klantenverlies en reputatieschade. Door voorop te blijven lopen, voorkom je die risico’s en versterk je je concurrentiepositie.
  5. Je bent beter voorbereid op wereldwijde duurzaamheidsregelgeving. Door je klaar te maken voor de CSRD, ben je ook beter gewapend voor vergelijkbare regelgeving wereldwijd. Zo overlapt de CSRD met de normen van de International Sustainability Standards Board (ISSB), die op hun beurt de basis vormen voor regelgeving die onder meer in Azië wordt ontwikkeld.
  6. Je verzekert je toegang tot kapitaal. Financiële spelers hechten steeds meer belang aan duurzaamheidscertificaten en -rapportering. Goede prestaties op het gebied van CSRD en EU-taxonomie vergemakkelijken de toegang van je bedrijf tot financiering.
  7. Je realiseert kostenbesparingen. De CSRD is een tool om duurzaamheidsmaatregelen te nemen die de operationele kosten van je bedrijf op termijn gevoelig verlagen, zoals energiebesparing en minder afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, waarvan de prijzen in Europa nu al sterk fluctueren.
  8. Je overtuigt belangrijke stakeholders. Vandaag al wordt van bedrijven verwacht dat ze verantwoording afleggen over hun impact op mensen, op milieu en klimaat … – je kunt niet níét communiceren. Een duurzaamheidsrapport geeft je de kans om KPI’s, feiten en data te combineren met storytelling. Op die manier kun je je medewerkers activeren rond ESG-thema’s en externe stakeholders zoals je klanten overtuigen.

Openbaarmaking van duurzaamheid is een blijver. De Europese en wereldwijde ESG-regelgeving zal alleen maar robuuster worden. Er zal een economisch speelveld ontstaan gebaseerd op transparantie en standaardisatie.

Hoe ga je als bedrijf om met de omnibus? Ons advies: beschouw een verschuiving van deadlines of aanpassing van het toepassingsgebied als een kans. Profiteer ervan om je verder te profileren als toekomstbestendig en een concurrentievoordeel te creëren. Hou het grotere plaatje in zicht en zet onverminderd stappen naar de klimaatneutrale versie van jouw bedrijf.