Vier vragen (en antwoorden) over de dubbele materialiteitsanalyse
Vier vragen (en antwoorden) over de dubbele materialiteitsanalyse
Bedrijven staan voor de uitdaging om op zoek te gaan naar ‘shared value creation’: “Hoe blijf je in een snel veranderende samenleving waarde creëren voor je bedrijf, zijn stakeholders én de planeet?” Een dubbele materialiteitsanalyse maakt duidelijk welke thema’s uitermate relevant zijn voor je onderneming en je stakeholders en vormt daardoor het fundament van een toekomstgerichte (bedrijfs)strategie. Alle bedrijven die gevat worden door de nieuwe Europese rapporteringsverplichting – de CSRD of Corporate Sustainability Reporting Directive – zijn verplicht zo’n dubbele materialiteitsanalyse uit te voeren.
Welke impact hebben de activiteiten van jouw bedrijf op mens en omgeving? Welke ESG-risico’s brengen straks misschien een financiële kost met zich mee, en welke duurzaamheidsgerelateerde opportuniteiten heb je momenteel nog niet op je radar? Met een dubbele materialiteitsanalyse breng je dit tweevoudig perspectief in kaart.
Geen enkel bedrijf staat volledig op zichzelf. Jouw activiteiten hebben een impact op je omgeving: je uitstoot van broeikasgassen draagt bij tot de klimaatverandering, en tegelijk heeft je bedrijfsvoering misschien een impact op de veiligheid of het mentale welzijn van je werknemers. Ook verderop in de waardeketen heeft je bedrijf een impact: via jouw onderaannemers kan je bedrijf de mensenrechten van arbeiders beïnvloeden, bv. door in Zuidoost-Azië mensen in slechte omstandigheden te laten werken. Dit perspectief wordt gevat door de zogenaamde impactmaterialiteit, die de impact schetst van het bedrijf op mens en milieu.
Omgekeerd kunnen ook externe evoluties of trends in de samenleving de financiële waarde van jouw bedrijf beïnvloeden. Denk bijvoorbeeld aan de klimaatverandering of de impact van extreme weersomstandigheden op de landbouw en agrifoodsector. Ook geopolitieke conflicten, zoals de oorlog in Oekraïne of in de Gazastrook, kunnen een impact hebben op Europese bedrijven, denk maar aan de fluctuerende energieprijzen of disrupties in toeleveringsketens. Al deze externe evoluties houden bepaalde financiële risico’s voor Europese bedrijven in. Andere evoluties brengen dan weer opportuniteiten met zich mee, denk maar aan de circulaire economie of de verhoogde financiële waardering van bedrijven die sterk inzetten op duurzaamheid. Het is voor een bedrijf cruciaal om ook een inzicht te hebben in deze zogenaamde financiële materialiteit en ESG-gerelateerde risico’s en opportuniteiten goed in kaart te brengen.
Een dubbele materialiteitsanalyse brengt beide perspectieven samen. Impacts, risico’s en opportuniteiten (IRO’s) zijn sowieso nauw met elkaar verbonden. Stel dat je als bedrijf een grote uitstoot van broeikasgassen veroorzaakt, dan zal dat op termijn leiden tot hogere kosten. Bovendien kijken ook je financierders en stakeholders naar je klimaatprestaties. Een hoge uitstoot kan leiden tot strengere of hogere financieringsvoorwaarden en op termijn ook tot reputatieschade. Dit principe werkt ook in positieve zin. Investeren in een toekomstgericht HR-beleid dat aandacht besteedt aan de persoonlijke ontwikkeling van je werknemers, kan potentiële jonge werknemers over de streep trekken en je als bedrijf een voordeel opleveren in de war for talent.
De dubbele materialiteit is een cruciaal deel van de European Sustainability Reporting Standards (ERS). Lees hier hoe de ESRS een belangrijke driver vormen om de Europese ondernemingen en onze economie steeds duurzamer te maken.
2. Wat is een materialiteitsonderzoek?
Binnen een materialiteitsonderzoek ga je (letterlijk) op zoek naar welke topics materieel zijn voor jouw bedrijf. Waar hebben jouw activiteiten de grootste (negatieve of positieve) impact? Welke topics vormen een risico of opportuniteit voor je verdere groei?
Eén van de belangrijkste elementen aan de dubbele materialiteitsanalyse, is dat je rekening moet houden met je hele waardeketen. Je denkt dus verder dan jouw ‘eigen’ activiteiten: voor een voedingsbedrijf vormen bijvoorbeeld zowel landbouwers – die producten aanleveren – als consumenten belangrijke schakels in de waardeketen. Om te bepalen of een IRO materieel is, gebruik je verschillende objectieve criteria. Voor de impacts kijk je bijvoorbeeld naar de schaal, de scope, of je het ook werkelijk kunt remediëren, de waarschijnlijkheid … Voor de risico’s en opportuniteiten ga je hun potentiële omvang na, de waarschijnlijkheid …
Die oefening maak je trouwens niet alleen: je betrekt er je stakeholders bij. Een goede materialiteitsanalyse vertrekt namelijk niet van bovenaf, maar neemt alle spelers mee: je klanten en leveranciers, je werknemers en investeerders, financiële instellingen die in jouw bedrijf (kunnen) investeren, ngo’s en vakbonden…
De European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) publiceerde eind 2023 een leidraad voor de materialiteitsanalyse. In dit artikel vatten we voor jou de essentie samen.
3. Voor welke bedrijven is dit belangrijk?
Een goed zicht hebben op de ESG-materialiteit van je bedrijf is voor elk bedrijf belangrijk. Elke onderneming heeft er baat bij om precies te weten welke IRO’s meespelen in haar activiteiten.
Voor een aantal bedrijven is een materialiteitsanalyse verplicht. Het gaat om de 50.000 grote Europese bedrijven die onder de CSRD vallen. Elk van hen moet zijn materialiteitsonderzoek ook verplicht documenteren in het jaarrapport. Bij de verplichte audit voor het duurzaamheidsverslag is de dubbele materialiteitsanalyse een belangrijk focuspunt van de auditor. De analyse bepaalt namelijk over welke datapunten jouw onderneming moet rapporteren en moet dus op een gedegen manier worden uitgevoerd.
Een dubbele materialiteitsanalyse vormt dus het uitgangspunt om over je duurzaamheidsstrategie en -inspanningen te rapporteren. Ook financiële instellingen, investeerders en andere stakeholders vragen steeds vaker naar duidelijke informatie over de ESG-inspanningen van een bedrijf.
We hielpen al heel wat bedrijven vooruit die aan de CSRD moeten voldoen, zoals Soudal. Ook andere organisaties zetten steeds meer in op een duurzame aanpak. Ontdek hier hoe we de VUB bijstonden voor een eerste duurzaamheidsverslag.
4. Hoe gebruik je een dubbele materialiteitsanalyse om je bedrijfs- of ESG-strategie te ontwikkelen?
De dubbele materialiteitsanalyse helpt om een duidelijke roadmap te plannen gericht op het blijvend creëren van waarde (‘shared value creation’) in de klimaatneutrale economie van de toekomst. Doordat je meer inzicht krijgt in je belangrijkste impacts, risico’s en opportuniteiten, kun je proactief de belangrijkste strategische focusdomeinen, targets en KPI’s uitkiezen om op te focussen.
Een extra voordeel: het proces van een dubbele materialiteitsanalyse steunt op de betrokkenheid van heel wat stakeholders: je klanten, leveranciers, banken en financierders, consumenten, ngo’s …. Doordat je van in het begin hun meningen en prioriteiten meeneemt, zijn zij namelijk (indirect) mee betrokken bij jouw strategie. Door je duurzame traject uit te stippelen samen met alle mensen en organisaties die voor je bedrijf belangrijk zijn, bouw je aan een gezamenlijke duurzame toekomst en dat is precies wat de CSRD beoogt.
Je kan trouwens nog heel wat voordelen halen uit de CSRD. We somden in een specifieke insight nog vijf andere manieren op.
Dubbele materialiteit is een complexe oefening, zeker de eerste keer dat je ermee aan de slag gaat. Wij helpen je graag op weg. Ben je klaar om je dubbele materialiteitsanalyse op te starten of naar het volgende niveau te tillen? Contacteer ons via mail@pantarein.be.
Door op "Alle cookies accepteren" te klikken, gaat u akkoord met het opslaan van cookies op uw apparaat om de navigatie op de site te verbeteren, het gebruik van de site te analyseren en onze marketinginspanningen te ondersteunen.
Door op "Alle cookies accepteren" te klikken, gaat u akkoord met het opslaan van cookies op uw apparaat om de navigatie op de site te verbeteren, het gebruik van de site te analyseren en onze marketinginspanningen te ondersteunen.
