De Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR) uitgelegd

Het verpakkingsafval in de Europese Unie blijft toenemen, terwijl de recyclagegraad al jaren stagneert. Met de Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR) wil de EU daar verandering in brengen. De nieuwe verordening is sinds 11 februari 2025 van kracht, en de eerste maatregelen gelden vanaf 12 augustus 2026. Het doel: tegen 2030 alle verpakkingen op de Europese markt recycleerbaar maken op een economisch haalbare manier.

Grondstoffen en circulaire economie
Vervuiling

Wat is de PPWR?

De PPWR vervangt de Packaging and Packaging Waste Directive (PPWD). Het doel blijft hetzelfde: een totaalaanpak waarin preventie, hergebruik, recyclage en verwerking van afval centraal staan. Om een geharmoniseerd beleid te garanderen, koos de EU voor een verordening: die is op dezelfde manier van toepassing in alle lidstaten, terwijl de richtlijn hen de ruimte liet om zelf te bepalen hoe ze het gemeenschappelijke Europese doel bereikten.

De PPWR legt verplichtingen op aan zowel EU-lidstaten als bedrijven. Ze grijpt in op de volledige levenscyclus van verpakkingen – van ontwerp en materiaalkeuze tot gebruik, inzameling en verwerking. Met de verordening wil de EU enerzijds de broeikasgasuitstoot, het waterverbruik en de milieukosten verlagen, anderzijds wil ze een belangrijke stap zetten richting een duurzame, circulaire en meer competitieve economie. Zo baant de PPWR mee de weg naar een klimaatneutraal Europa tegen 2050.

Welke maatregelen?

De EU zal de PPWR-maatregelen uitrollen in twee fasen, met doelstellingen voor 2030 en voor 2040. Ze zal de maatregelen tussentijds evalueren en indien nodig bijsturen, om hun economische haalbaarheid te waarborgen. De verordening legt de nadruk op ecodesign, bewust gebruik van verpakkingen en maximale valorisatie van materialen.

Enkele voorbeelden:

  • Design for recycling: verpakkingen moeten met recyclage als doel worden ontworpen. Vanaf 2030 zijn alleen verpakkingen toegestaan met recyclagegraad A (minimaal 95% recycleerbaar), B (minimaal 80%) of C (minimaal 70%). Vanaf 2038 valt categorie C af.
  • Bedrijven moeten gewicht en volume van verpakkingen beperken en onnodige verpakkingen vermijden.
  • Re-use & refill: vanaf 2027 moeten horecazaken hun klanten de optie bieden om een eigen herbruikbare verpakking mee te nemen bij afhaal; vanaf 2028 moeten ze zelf een systeem voor hergebruik aanbieden, zonder extra kosten.
  • Zorgwekkende stoffen in verpakkingen worden verboden, zoals PFAS boven bepaalde drempelwaarden.
  • Tegen 2030 worden bepaalde eenmalige verpakkingen verboden, zoals mini-shampooflesjes in hotels of plastic verpakkingen voor vers fruit en groenten.
  • Er komen verplichte statiegeldsystemen voor blikjes en flessen tot 3 liter.

Wat betekent dit voor België en Vlaanderen?

Ons land scoort vandaag al goed op het vlak van recyclage. Dankzij initiatieven zoals de Green Deal Anders Verpakt (2022-2024) staat Vlaanderen ook sterk in preventie en hergebruik van afval. Maar om de overstap te maken van een recyclage-economie naar een circulaire economie zijn structurele veranderingen nodig, die beginnen bij het ontwerp van verpakkingen. De PPWR zal die overstap stimuleren en sturen.

Als bedrijf kun je strategisch voordeel behalen door vooruit te kijken, zeker bij investeringen in nieuwe producten, verpakkingen en processen.

Hoe bereiden bedrijven zich het best voor op de PPWR?

De PPWR is een complexe en omvangrijke verordening met 13 hoofdstukken, 71 artikels en 13 bijlagen met essentiële informatie. Daarbovenop komt nog bijkomende regelgeving, zoals uitvoeringsbesluiten, richtsnoeren, normen in ontwikkeling. De interpretatie is op veel vlakken nog niet volledig duidelijk, en lidstaten kunnen nog altijd eigen accenten leggen.

Als bedrijf kun je strategisch voordeel behalen door vooruit te kijken, zeker bij investeringen in nieuwe producten, verpakkingen en processen. De PPWR biedt ook een duidelijke leidraad om in lijn te zijn met de E5-standaard binnen de European Sustainability Reporting Standards (ESRS, onderdeel van de Corporate Sustainability Reporting Directive - CSRD), die ingaat op materiaalgebruik en circulaire economie.

Ons advies: integreer de PPWR-principes nu al in je materiaalgebruik. Vermijd onnodige verpakkingen, kies voor herbruikbare oplossingen, verhoog de recyclagegraad en ban bepaalde verpakkingen tegen 2030. Zo zorg je er niet alleen voor dat je PPWR-compliant bent, maar grijp je ook de kansen die de duurzame transitie bedrijven biedt.

Wil je op de hoogte blijven van het laatste nieuws rond de PPWR en andere Europese duurzaamheidsregelgeving? Heb je ondersteuning nodig om ze in de praktijk te brengen?

Pantarein volgt de ontwikkelingen op de voet en biedt begeleiding bij compliance, strategie en communicatie. Neem contact met ons op via mail@pantarein.be.