Het EU-concurrentiekompas: concurrentievermogen en klimaatneutraliteit gaan hand in hand

Eind januari stelde de EU haar Competitiveness Compass voor, een richtsnoer om de komende vijf jaar van Europa het continent te maken waar de technologieën en diensten van de toekomst worden ontwikkeld, waar schone producten worden gemaakt, én het eerste continent dat klimaatneutraal wordt.

February 13, 2025
CSRD algemeen

Het EU-concurrentiekompas bouwt voort op het rapport The future of European competitiveness, dat de voormalige Italiaanse premier Mario Draghi opstelde op verzoek van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. In dat rapport, gepubliceerd in september 2024, benoemt Draghi drie cruciale transformaties om het Europese concurrentievermogen te vergroten.

3 noodzakelijke transformaties

Het EU-concurrentiekompas vertaalt de aanbevelingen van het rapport-Draghi in sleutelmaatregelen voor elke transformatie:

  1. Innovatie als motor van groei. Met actieplannen wil de EU jonge, innovatieve start-ups ondersteunen en industrieel leiderschap bevorderen in snelgroeiende sectoren zoals AI, geavanceerde materialen, biotech en robotica. Vereenvoudigde wetgeving moet de oprichting en groei van bedrijven stimuleren.
  2. Decarbonisatie en concurrentievermogen gaan hand in hand. De Clean Industrial Deal, een aangekondigd nieuw wetgevingspakket om de transitie naar een duurzame industrie te ondersteunen, moet van de EU een aantrekkelijke locatie maken voor de verwerkende industrie en zal schone technologie en circulaire bedrijfsmodellen bevorderen. Het EU-concurrentiekompas kondigt een actieplan aan voor betaalbare energie, een accelerator act om de transitie naar een koolstofarme industrie te versnellen en actieplannen voor de staal-, metaal- en chemische industrie, die in die transitiefase kwetsbaar zijn.
  3. Meer Europese autonomie. Om de toeleveringsketens naar Europa te blijven diversifiëren en versterken en haar afhankelijkheid te verkleinen, werkt de EU aan nieuwe partnerschappen voor schone handel en plant ze investeringen om de aanvoer van schone technologie en energie, grondstoffen en duurzame transportbrandstoffen uit de hele wereld veilig te stellen.

5 stimulansen voor het concurrentievermogen

Het kompas schuift vijf horizontale randvoorwaarden naar voren om het concurrentievermogen in alle sectoren te ondersteunen:

  1. De regelgevende en administratieve lasten verminderen met minstens 25% (35% voor kmo’s). De hierboven toegelichte EU-omnibus zal de wetgeving rond duurzaamheidsrapportage, due diligence en taxonomie vereenvoudigen. Het doel is met name om het zakendoen voor de duizenden Europese kmo’s te vergemakkelijken.
  2. Hindernissen op de interne markt wegwerken. Het Europese bestuurskader wordt gemoderniseerd door barrières tussen lidstaten weg te nemen die de competitiviteit van bedrijven belemmeren.
  3. Investeringen aanmoedigen. Een efficiëntere kapitaalmarkt moet spaarders stimuleren om te investeren, terwijl de EU-begroting wordt bijgestuurd om prioriteiten zoals klimaatneutraliteit en competitiviteit beter te ondersteunen.
  4. Vaardigheden en kwaliteitsjobs bevorderen. Om menselijk kapitaal als een Europese troef te blijven verzekeren, krijgen volwasseneneducatie, levenslang leren en eerlijke mobiliteit extra aandacht, naast het erkennen van opleidingen en aantrekken van talent uit het buitenland.
  5. De beleidscoördinatie op het Europese en nationale niveau verbeteren. De uitvoering van EU-beleid wordt beter opgevolgd, en er komt een eengemaakt fonds voor het concurrentievermogen, dat bestaande financiële instrumenten bundelt.

Kortom, met het concurrentiekompas koppelt de EU haar doelstelling om klimaatneutraal te worden tegen 2050 explicieter dan ooit aan haar economische strategie.