Op 30 augustus 2024 publiceerde de European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) de langverwachte eXtensible Business Reporting Language (XBRL) Taxonomy for European Sustainability Reporting Standards (ESRS) Set 1. Die taxonomie maakt het mogelijk om ESG-rapporten volgens de CSRD digitaal te taggen door XBRL-elementen of 'tags' te verstrekken voor elk datapunt uit de ESRS disclosure requirements. Hoog tijd om de basics onder de knie te krijgen.
Met de sterke hausse aan ESG-rapporten groeit ook de vraag naar uniformisering en digitalisering. De CSRD schreef daarom al voor dat alle ESG-rapporten machineleesbaar moeten zijn en in een centraal Europees accesspoint terecht moeten komen. De ESRS XBRL Taxonomy beschrijft nu hoe dat moet gebeuren.
Een taxonomie kun je beschouwen als een woordenboek voor rapportage. Er bestaan talloze taxonomieën, telkens voor specifieke raportagegebieden. De ESRS XBRL Taxonomy wordt het specifieke woordenboek voor rapportage volgens de European Sustainability Reporting Standards van de CSRD. De ESRS XBRL Taxonomy biedt digitale definities voor de disclosures uit de ESRS’en.
Alle definities krijgen een tag, zodat computersoftware ze kan identificeren. De tags vormen het hart van een taxonomie en ook van de ESRS XBRL Taxonomy. Via tagging kun je de ESRS-disclosures identificeren, erdoor navigeren en ze extraheren. De tags worden ook wel XBRL-elementen genoemd. Ze maken alle rapporten opgemaakt volgens de ESRS’en consistent, vergelijkbaar en machineleesbaar. Ook belangrijk: ze geven een foutmelding bij onjuist gebruik, wat de kwaliteit van de rapporten alleen maar ten goede kan komen.
Taxonomieën bevatten vaak een rijke set aan informatie. Centraal in de ESRS XBRL Taxonomy staan de XBRL-elementen of tags. Elk ESRS-datapunt krijgt minstens één element of tag in de XBRL Taxonomy. De tags kunnen zowel kwantitatief (numeriek) als kwalitatief (narratief) zijn – net zoals de ESRS-datapunten. Er zijn drie categorieën van datatypes:
1. numerieke, kwantitatieve datapunten: uitgedrukt in
bijvoorbeeld een percentage of valuta;
2. niet-numerieke maar vergelijkbare datapunten: bijvoorbeeld data, jaren, seminarratieve elementen;
3. narratieve datapunten: tekstblokken.
Elke tag gaat gepaard met:
1. Begeleidende info en voorwaarden. Bij elke tag worden de nodige gegevenstypes gedefinieerd. Bij numerieke, kwantitatieve tags gaat het bijvoorbeeld om de valuta of het percentage, bij niet-numerieke vergelijkbare datapunten kun je denken aan volume of de broeikasgasemissies, en bij narratieve elementen gaat het om een tekstblok.
2. Een label. Elke tag wordt verder geïdentificeerd met een technische naam en voorzien van een korte beschrijving van de inhoud. Dat levert korte, leesbare beschrijvingen op die het concept duidelijk maken.
3. Verwijzing naar ESRS en andere wetgeving van de Europese Unie. Voor elke tag wordt een verwijzing opgenomen naar de ESRS, de disclosure requirements, het paragraafnummer en, indien van toepassing, naar andere normen of EU-wetgeving opgenomen in de referentielinkbase.
De structuur van een XBRL Taxonomy: hiërarchie aan de basis
Bij een XBRL Taxonomy zijn hiërarchie en duidelijke relaties erg belangrijk. Dat geldt ook voor de ESRS XBRL Taxonomy. De ESRS sustainability statements zijn systematisch gestructureerd in een lijst van disclosure requirements. Interessant om te weten is dat de EFRAG, die de ESRS’en ontwierp, dat met het oog op de ESRS XBRL Taxonomy heeft gedaan. De hiërarchie en de vooraf bepaalde relaties maken deel uit van de tagging.
De relaties moeten worden aangegeven via enumeration elements (die de link tussen IRO’s en topics weergeven) en typed dimensions (die de link tussen IRO’s en Policies, Targets, Actions en Metrics weergeven). Die typed dimensions zijn overigens softlinks. Dat wil zeggen dat bijvoorbeeld een policy aan meerdere IRO’s gelinkt kan worden, zonder dat er complexe mappingtabellen nodig zijn.
Besef dat de ESRS XBRL Taxonomy de structuur van de ESRS’en nauw volgt. Rapporteurs worden dan ook aangemoedigd om hun ESG-rapporten maximaal te structureren volgens de ESRS.
De ESRS XBRL Taxonomy hoort bij de European Sustainability Reporting Standards onder de CSRD. Momenteel is alleen de eerste set ESRS’en al gefinaliseerd als een delegated act – dat zijn de twee agnostische standaarden plus tien thematische ESG-standaarden. Net zoals er nog sets ESRS’en komen, namelijk de LSME voor beursgenoteerde kmo’s en sectorspecifieke standaarden, komen er dus ook nog bijkomende taxonomiesets aan.
Na een publieke consultatie in het voorjaar van 2024 heeft de EFRAG de prefinale tekst van de ESRS Set 1 XBRL Taxonomy nu extern gepubliceerd. Daarmee zijn de European Securities and Markets Authority (ESMA)en de Europese Commissie aan zet. De ESMA zal de taxonomie eerst beoordelen en regels rond tagging opstellen: de Regulatory Technical Standards (RTS). De RTS zullen uiteindelijk worden aangenomen door de Europese Commissie in de vorm van een delegated act. Via die delegated act komen er aanpassingen aan de bestaande EU-verordening over het European Single Electronic Format(ESEF) – het digitale rapportageformaat waarin de ESG-rapporten moeten worden gepubliceerd. Het ESEF wordt al gebruikt voor financiële jaarverslagen in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS). Het digitale rapportageformaat wordt dus uitgebreid met niet-financiële rapportages.
Naar verwachting zullen de ESRS Set 1 XBRL Taxonomy en de RTS voor het eerst worden gebruikt in 2026, voor rapporten over het boekjaar 2025.
Merk op dat er talloze taxonomieën bestaan, elke met haar eigen functie. In het ESEF zullen liefst drie taxonomiepakketten zijn opgenomen: de ESRS XBRL-taxonomieën, de IFRS Accounting Taxonomy en de XBRL Taxonomy die hoort bij de EU-taxonomie (ook wel bekend als Article 8 XBRL Taxonomy).
De XBRL-taxonomieën zijn niet te verwarren met de EU-taxonomie. Dit zijn de essentiële verschillen:
XBRL Taxonomy
= Een systeem dat tags biedt voor digitale rapportage, zoals de ESRS XBRL Taxonomy of de ISSB Taxonomy.
Hoe? Een XBRL Taxonomy bepaalt de tags en bijbehorende labels voor de belangrijkste concepten die bij een rapportagestandaard horen. In het geval van de European Sustainability Reporting Standards (ESRS) gaat het om de ESRS XBRL Taxonomy, in het geval van de IFRS-standaarden om de ISSB Taxonomy (IFRS Sustainability Disclosure Taxonomy). Ook de EU-taxonomie heeft een eigen XBRL Taxonomy, die vaak wordt aangeduid met de naam Article 8 XBRL Taxonomy.
EU-taxonomie
= Een classificatiesysteem dat economische activiteiten categoriseert op basis van hun impact op de milieudoelstellingen van de EU.
Hoe? Bedrijven moeten rapporteren over de verhoudingen van hun omzet, kapitaaluitgaven en operationele uitgaven die als duurzaam worden beschouwd. Om te definiëren wat duurzaam is, bepaalt de EU-taxonomie verschillende voorwaarden. Een bedrijfsactiviteit moet bijvoorbeeld een substantiële bijdrage leveren aan minstens één milieudoelstelling, zonder andere milieudoelstellingen te schaden (do no significant harm).
De taxonomieën zijn nog niet allemaal uitgewerkt. Naarmate alle regels worden gefinaliseerd, zullen er steeds meer connecties tussen de verschillende taxonomieën ontstaan. Zo zijn elementen uit de boekhouding rond inkomsten, omzet en activa ook van belang voor de duurzaamheidstaxonomie. Die links zullen de komende jaren dan ook explicieter geïntegreerd worden.
XBRL-taxonomieën en hun labels worden vaak in meerdere talen opgenomen, waardoor gebruikers automatisch van taal kunnen wisselen en een breder publiek toegang heeft tot de rapportage.
In het geval van de ESRS Set 1 XBRL Taxonomy verstrekt de EFRAG de draftlabels alleen in het Engels. De ESMA zal vervolgens haar ontwerp-RTS ontwikkelen en voorleggen aan de Commissie, ook alleen in het Engels. Na een bezwaarperiode bij het Europees Parlement en de Raad is de Commissie verantwoordelijk voor de vertaling, goedkeuring en publicatie in het Publicatieblad.
Mee met de belangrijkste concepten
- De tags in de XBRL-taxonomie worden ook XBRL-elementen genoemd.
- XBRL staat voor ‘eXtensible Business Reporting Language’ en is een wereldwijd erkend raamwerk om bedrijfsinformatie uit te wisselen.
- Via een inline XBRL of iXBRL-bestand worden rapporten zo opgemaakt dat mensen én machines ze vlot kunnen lezen. EFRAG maakt zich sterk dat één bestand daartoe zal volstaan. Rapportage-inspanningen worden zo gecentraliseerd en gestroomlijnd.
Samengevat zullen rapporteurs een behoorlijke inspanning moeten leveren om hun CSRD-rapporten in lijn te brengen met de ESRS XBRL Taxonomy. Maar zodra dat gebeurd is, zullen de tags meteen erg veel klaarheid scheppen. Onze belangrijkste tip: stem de structuur van je sustainability statement af op de ESRS XBRL Taxonomy.
Doen al die technische vereisten je duizelen? Onze consultants helpen je graag op weg. Neem contact op via mail@pantarein.be of schrijf je in voor ons CSRD-event, waar we een inhoudelijke sessie zullen wijden aan digitale tagging en de XBRL-taxonomie.